Mesaj
gönderen Kemal Çevik » 20 Eki Cmt, 2007 11:34
Sevgili arkadaşlar
Tünelin sıralamasıyla başlayalım isterseniz. Dünyada ilk yapılan ve işletilen metro hattı 1863'de çalışmaya başlayan Londra Metrosu, bu ilk kısım bugün Farrington ile Paddington istasyonları arasıdır, ve yanılmıyorsam "Circle Line" nın üstündedir.
İkinci sistem biraz tartışmalı 1867'de New York'ta Alfred Eddy Peach, Broadway'de 300ft (91m) uzunluğunda içinde hava basıncı ile gidip gelen küçük bir vagon olan, ve de asla ticari olarak işletmeye açılmayan bir metro yapmış. Yaygınlaşamasının nedeni de, New York şehir meclisinin o zamanlar "elevated" denilen ve ayaklar üstünde giden treni tercih etmesi. Bunun nedeni basınçlı havanın tehlikeli olması kadar birtakım ticari kaygılar ve kişisel çıkarlar olduğu da tartışılır. Ancak nasıl IETT kuruluş yılını 1871 olarak kabul ediyorsa bazı kaynaklar da 1867'yi New York metrosunun başlangıcı kabul ettiklerinden, halbuki ilk tren 1904'de çalışmış, Tüneli 3. açılan diye nitelerler.
Nereden bakarsanız bakın şu anda hala işletilen en eski ikinci sistem, Tünel.
Biraz sağı solu araştırdım, Monsieur Gavand'ın kitaplarını okudum ve bakın neler buldum:
* Bizim girişimci fransız M. Gavand, inşaatın tüm cefasını çekmesine, Osmanlı ve Fransız bürokrasisiyle boğuşmasına rağmen tünel işletmeye açıldığında olayla hiçbir ilgisi kalmamıştı. Mühendis olduğu kadar işletmeci de olduğunu sandığım Gavand, İngiliz şirketin oyununa gelmiş kazanmayı umduğu paracıklar maalesef uçup gitmişti.
* Tünel bitmesine bitmişti ama Karaköy tarafında istimlakler tam olarak gerçekleştirilemediği için istasyon doğru dürüst bitmeden Tünel işletmeye açılmış. Boş duran ama sahibinin 320 lira daha fazla alabilmek sorun çıkardığı bina birkaç ay sonra çökmüş, bir kişi hayatını kaybetmiş. Bunun üzerine belediye ve hükümet işe el atmış, ancak 8 ay sonra Karaköy istayonu bitebilmiş.
* Kayıtlara geçen ilk kaza 25 ağustos 1875'de olmuş. Öğlen üzeri yukarı çıkan katarın kayışı kopmuş, ancak makinist durumu kavrayamadığı için fren yapmakta gecikmiş, tren ancak Karaköy'e 40m mesafede durabilmiş. Herhangi bir yaralanma veya ölüm olmamış.
* İkinci kaza ise 9 Eylül 1876'da olmuş, gene kayış kopmuş, bu kez tren Karaköy'de hat sonuna çarpmış, 8 kişi yaralanmış.
* Tünel tarihindeki en büyük kaza 6 temmuz 1943'de olmuş. Öğleden sonra aşağı inen trenin kayışı kopmuş, makinistin tüm çabasına rağmen katar istasyonu delip geçerek yola kadar fırlamış, bir görevli hayatını kaybetmiş. Yukarı çıkan katarın makinisti olayı zamanında farkederk aracını durdurmayı başarmış.
Görüşmek üzere
Kemal ÇEVİK