bur-T.10:04 » Yerli Üretim Tramvay "İpek Böceği" - Durmazlar

[Esat]

Videoyu henüz izliyorum, indirip burada izlenir durumda vereceğim ve sonra değineceğim.

Mehmet vallahi soruların çok yerinde ki zaten cevapları da bence verilmiş. Bu konuda hem şu %51 yerli metro mevzusunda hemde ilgili başlıklarda yazdım bana kalırsa bu işin doğrusu ilk etapta birileri ile ortak olarak bu çözümü üretmektir ve görünen o ki yapılanda zaten bu, bence hiçbir sorun yok. Aslında buna %100 yerli araç yaptık denilmesini doğru bulmuyorum, o zaman Rotem in Adapazarında ürettikleride, GE nin ürettikleride ve tabiiki RTE de %100 yerli demektir ama öyle değil, bunu hepimiz biliyoruz. Bu aracın bendeki farklı yeri ne? Yani benim dediğim gibi yabancılar ile bu işi yapmış yalamış yutmuş adamlar ile ortak yapmasına rağmen neden %100 diye sahipleniyorum? Çünkü diğerlerinin yaptığı gibi şovenizm tavan değil, az da olsa açıklama var, çaba var, neyi kim yapıyor iyi kötü belli, işte bu yüzden bu projeyi daha samimi buluyorum. Diğer taraftan konuya vakıf herkeste bu projenin doğru yolda olduğunu sürekli söylüyor.

Fakat araç için en önemli iki şey bogi ve yazılım. Otobüs, araba vs. yapabilen her fabrika aracın şu anki halini yapabilir.

Aynı görüşteyim, defalarca da belirttim. Kaporta ve şasi yapmakta alasını yaparız, geriye kalan asıl gerçek şey yazılım ve boji. Bununda elektrik aksamı döşemek falan yine becerebileceğimiz işler ve zaten malzeme olarakta bir sıkıntı yok. Motorla ilgili durumu yine Mehmet yazmış, denemeler yapıldı ama sorunlu oldu diye bende duymuştum.

Soru 1:
İlk seferde %100 yerli olsun diye mi uğraşmalıyız yoksa Rotem gibi mi yapmalıyız?

Bence Rotem gibi yapmalıyız.

Soru 2:
Neden üzerine sinyal ekipmanları eklenebilen bir metro aracı değil de, trafik içinde giden ivmelenmesi ve frenlemesi daha hassas ve daha kuvvetli olması gereken tramvay aracı yapmaya uğraşıyoruz?

Ben hep tam tersini düşünmüştüm, yani metro aracı yapmak daha zordur gibi, sen teknik ve kullanım açısından olayı bildiğin için bakış açın farklı oldu, ama o zamanda daha fazla dışa bağımlılık gerekecekti belki de, ne bileyim aracın sinyalizasyon ile haberleşmesi için bir sürü ayrı ekipman ve yazılım olayı giriyor içine acaba maliyet nedeni ile mi seçilmedi?

[mustafaguler]

Sn. Mehmet Kahraman;
videoyu izlediniz mi bilmiyorum ama boji yerlidir. Hatta ilk tasarlanan bogi frenler için uygun olmadığından sil baştan yeniden tasarlanarak yapılmış. Ayrıca yazılım tamamen yerli kaynaklarla yapılmış. Fren sistemi yurtdışından geliyor sanırım. Motor ise Siemens tarafından sağlanıyor. Birde videoda en ilgincime giden tarafı tramvayın geri geri gidebilmesi oldu.

[Esat]

Sn. Mehmet Kahraman;
videoyu izlediniz mi bilmiyorum ama boji yerlidir. Hatta ilk tasarlanan bogi frenler için uygun olmadığından sil baştan yeniden tasarlanarak yapılmış. Ayrıca yazılım tamamen yerli kaynaklarla yapılmış. Fren sistemi yurtdışından geliyor sanırım. Motor ise Siemens tarafından sağlanıyor. Birde videoda en ilgincime giden tarafı tramvayın geri geri gidebilmesi oldu.

Videoyu ben izlemeye devam ediyorum ama yazılım konusunda bu kadar iyimser olamam, basit ERP projesi bile yani 1000 kişilik bir firmanın ERP projesi bile yıllar sürüyor eğer SAP tan almıyorsanız. Bir ahtapot serigraf baskı makinesinin otomasyonu bile bir kaç ay sürebiliyor, dolayısı ile bu kadar kısa sürede hiçbir fikir sahibi olmadığınız, hiçbir datasını nette ya da birilerine rica minnet ile bulamayacağınız, torrente asla düşmeyen bir şeyi sıfırdan yapabilirmisiniz? Yani sadece joystiğin ivmesini ölçüp motora gereken elektriği iletip hızı vermesi geri çekince frenleme yapmasını sağlamakmıdır? Ben onun vereyim size ama o değil, ha keşke öyle olsa ve umarım da öyledir yani yerlidir, aksi olsun demiyorum ama diğer türlüsüde acaba mümkünmü? Yoksa Mehmet'in söylediği şeyle ilgili bir durummu var? Siemens faktörü.

Aracın geri gitmesine gelince, teorik olarak tüm raylı sistem araçlarını geriye doğru sürebilirsiniz, pratikte zaten kullanılan nerede ise tüm tramvay araçlarında bu özellik var.

[mustafaguler]

Büyük ihtimalle Siemens destek veriyor ama yazılıma ne kadar ve düzeyde veriyor orası belli değil. Zaten BBB Başkanı Altepe'nin bazı açıklamaalrı tutarlı değil. Bu proje iyi güzel ama bende şu hissiyat oluştu; yapılan iş cesaretli vede olması gereken ama yerlilik konusunda kandırılıyoruz gibime geliyor. Bu işin arkasında Siemens çok büyük destek veriyor ama bu halktan gizleniyor gibi. İleryene zamanda elbette yazılımı tamamen biz yapabiliriz ama şu nokta belli bir yere kadar yazılımı biz yapabiliriz çünkü ülkemizde bu sistemden anlayan ve yetişmiş eleman yok. Bugün otomotivle gurur duymaya çalışıyoruz ama şuan üretilen hiçbir aracın beynini biz yapmıyoruz. Bildiğim kadrıyla Reno'nun 1.5 dizel motoru dışında ülkemizde binek araçlar için motor üretilmiyor bile. Bu konuda aslında çok konuşulacak şey var ama işin kısası ve özü yerlilik konusunda ben kandırıldığımızı düşünüyorum. Yanlışta düşünebilirim ama Sn. Altepe'nin benim gözümde pek güvernirliliği olmamasından da kaynaklanıyor olabilir.

[Esat]

Hocam şu sözün yeterli

Bu işin arkasında Siemens çok büyük destek veriyor ama bu halktan gizleniyor gibi. İleryene zamanda elbette yazılımı tamamen biz yapabiliriz ama şu nokta belli bir yere kadar yazılımı biz yapabiliriz çünkü ülkemizde bu sistemden anlayan ve yetişmiş eleman yok.

Yani başkasına olan kişisel güvensizlik ile alakası yok, sen zaten doğru yolu çözmüşsün yapamayız demiyorum. Ben kısaca özetlemeye çalıştım durumu, yaparız ama bu kadar sürede çok zor.

Kimse kusura bakmasın ama o kapıyı kontrol eden yazılım diyorda ben sadece şunu söylüyorum bırakın herşeyi şu aracın sadece arıza tespit yazılımını yapalım yine yeter. Ha umarım yapılmıştır ama üzgünüm inandırıcı gelmiyor. Video güzel, oldukça anlatılmış, ama bazı yerlerde evet ben o hisse kapıldım.

Özgüven güzel, yapılan iş çok ama çok güzel. Başarılı, beklediğimin ötesinde. Ama daha çok yol var, yani o bojiyi daha yollarda görmek isteriz sertifikasyonunun yapılması yeterlimi? Bombardier Flexity nin sertifikası yokmuydu? Peki neden bazı yerleri çabuk tırtladı? Saha çalışması, aracı yolda görelim, daha çok sorun çıkacak. Sanırım firma sahibi bir Bey var, ne güzel açıklıyor, ya biz düşündük şu kadar ton ama araç oldu böyle, hadi bir daha bojiyi değiştirdik, şöyle oldu hadi bir daha. Bu maalesef böyle ve sakın yanlış anlaşılmasın heryerde böyle, yani bu bizim eksiğimiz değil, sıfırdan bir araç yapıyorsanız sorun yaşanıyor, bunu Siemenste yaşamıştır Bombardierde ve nerede ise 10 yıl olacak, ürettikleri bir araç var onun üretim süreci ile ilgili bilgiler görmüştüm, boji denilen şeyi yapmak için verilen uğraş çok büyük. Bu aracı yapan firma Siemens ti arkadaşlar, ama radikal bir boji ve tasarım yapılmıştı, dolayısı ile işin kolay olmadığını biliyorum ve biraz da bu yüzden hiç tecrübesi olmayan bir ekibin bazı şeyleri "hepsini sıfırdan biz yaptık" demesini biraz tereddütlü karşılıyorum.

Hani şunu desek biz bir tane aracı söktük, geriye mühendislik yaptık, ki bu itiraf edilecek bir şey değildir, adamı oyarlar vallahi bravo, o derece bir geriye mühendislik yapabildi isek zaten söyleyecek başka bir söz kalmaz.

Son olarak kaporta ile ilgili şu otobüs arkası şeklinde ki kıç görünümü acilen değişmeli bence

[senturk90]

Büyük ihtimalle Siemens destek veriyor ama yazılıma ne kadar ve düzeyde veriyor orası belli değil. Zaten BBB Başkanı Altepe'nin bazı açıklamaalrı tutarlı değil. Bu proje iyi güzel ama bende şu hissiyat oluştu; yapılan iş cesaretli vede olması gereken ama yerlilik konusunda kandırılıyoruz gibime geliyor. Bu işin arkasında Siemens çok büyük destek veriyor ama bu halktan gizleniyor gibi. İleryene zamanda elbette yazılımı tamamen biz yapabiliriz ama şu nokta belli bir yere kadar yazılımı biz yapabiliriz çünkü ülkemizde bu sistemden anlayan ve yetişmiş eleman yok. Bugün otomotivle gurur duymaya çalışıyoruz ama şuan üretilen hiçbir aracın beynini biz yapmıyoruz. Bildiğim kadrıyla Reno'nun 1.5 dizel motoru dışında ülkemizde binek araçlar için motor üretilmiyor bile. Bu konuda aslında çok konuşulacak şey var ama işin kısası ve özü yerlilik konusunda ben kandırıldığımızı düşünüyorum. Yanlışta düşünebilirim ama Sn. Altepe'nin benim gözümde pek güvernirliliği olmamasından da kaynaklanıyor olabilir.

Aslında görüşlerinize katılmıyor değilim.Benim için asıl önemli olan yazılım değil motordur. O araca komut veren yazılımdır. Ama komut verecek birşey yok ise zaten yapılan iş boşunadır. O aracın ilerlemesi için gereken şey motordur. Bence de en önemli ekipmandır.

[Esat]

Aslında görüşlerinize katılmıyor değilim.Benim için asıl önemli olan yazılım değil motordur. O araca komut veren yazılımdır. Ama komut verecek birşey yok ise zaten yapılan iş boşunadır. O aracın ilerlemesi için gereken şey motordur. Bence de en önemli ekipmandır.

Buradan yola çıkarak Gotha lar zaten harika araçlardır diyebilir ve henüz Avrupa'dakilerin hepsi çöpe gitmeden hepsini alırsak kârlı bir iş yapmış olabiliriz diyebilirim :D:D

[Mehmet Kasım]

yerli tramvay söylemi sanırım coğrafi bir söylem. yani bizim topraklarımızda üretiliyorsa ona yerli tramvay diyorlar

bizim anladığımız yerli kavramı ile onların anladığı yerli kavramı farklı sanırım. ama yapılan iş takdire değer ve destekliyorum. politik söylemlerden uzak durmak gerekiyor ama işin ucu mutlaka politikaya girdiği için bir şekilde politik söylem oluyor. biz onu yapmamalıyız.

birde videoyu izlerken ekibin sürekli bursaray'daki bombardier aracı inceledikleri hissine kapıldım. sürekli atölye gösteriliyordu. zaten bombardier'in bursaray aracı da lrv statüsünde. şöyle bir resim. tramvay hattında gibi duruyor:



üretimden resimler

[senturk90]

Aslında görüşlerinize katılmıyor değilim.Benim için asıl önemli olan yazılım değil motordur. O araca komut veren yazılımdır. Ama komut verecek birşey yok ise zaten yapılan iş boşunadır. O aracın ilerlemesi için gereken şey motordur. Bence de en önemli ekipmandır.

Buradan yola çıkarak Gotha lar zaten harika araçlardır diyebilir ve henüz Avrupa'dakilerin hepsi çöpe gitmeden hepsini alırsak kârlı bir iş yapmış olabiliriz diyebilirim :D:D

Gothalarda yazılım yok diye gothaları kast etmedim. Otomobil yapıyoruz motoru ve teknolojisi yurt dışından geliyor. Tren tramvay yapıyoruz motoru ve teknolojisi yurt dışından geliyor. Dünyada zaten motor yapabilen kaç ülke var? Almanya Fransa Japonya ABD filan falan... Niye bir taneside biz olmayalım. Aracı yürüten ilelemesini sağlayan ivmeyi veren ağırlığı iten motoru. Motor işte anlayın artıkk...

[alabay]

Haklısın! Ama motor yapmak için gereken muazzam ve titiz bir madencilik gerek. Ek kömürcülük. Bu ikisinin tam olduğu yerde ithalatsız motor yapımı mümkün sadece. Ben bir kere motor blok yapımını izlemiştim (o tabiîki yakıt motordu, onu da eklemeli, biz şimdi elektrikli motordan bahsederken, aslında bambaşka bir »şey«den bahsediyoruz) – öyle kolay iş değil. Saydıklarım gerek ve ayrıca da altyapı. Ama yine de motor yapabilen başkaları da var, sanırım Çekya, Rusya ve Hindistan da bu kabiliyete sahip. İskandinavya’da acaba bunları nasıl çözüyorlar? Orada da en azından vardı, hâlâ var mı, bilmem. He tabiî, işte vardı mı diye sorarken … rekabeti, fiyatı falan da hesaba katmak gerekiyor. Sen yerlisini yaparsan, neye göre piyasaya sunacaksın? Ucuz Çin motoruna karşı mı, muazzam pahallı ama teknik taç Alman motoruna karşı mı (meselâ Porsche motorları). Hakiki motorculuk hep uçak ve uzay araçları dalından gelir. Nitekim Rolls Royce, Porsche … bunlar aslında otomobil değil, uçak motorları yapiyor (Porsche’de şu an emin değilim). Bir Rolls Royce »araba« lüks, ama uçak motoru … »normal«. Ona göre, tramvay da olsa, bunun bir kökü gerek. Bizde bu kök ne yazık ki şu an yok. Yani, yapılabilirse, güzel. De, yapılması mantıklı mı, ona da bakmak gerekir. Taklit yerine, başkasında bulunmayan imkânları araştırıp, ona göre mal yapmak gerekir bence. Arap ülkeleri meselâ en çok neye sahip? Güneş, kum ve tuz. Ona göre ilerisi için çip teknolojisi için donanıyorlar. Petrol bitecek, ötekisi hâlâ var … sırf bir misal.

[Esat]

Şentürk bende espri olsun diye yazdım zaten ama motor herşey değil bence bu araçlarda. Bir raylı sistem aracında en ufak komponent bile herşeydir, bu anlamda tabii ki motorda bu sistemin bir parçası. Aracı yürüten o dur, doğru peki neden yapamıyoruz? Basit bir elektrik motoru yahu? Hadi. Elektrik motoru tabii ki yapıyoruz ama bu araçtaki nasıl, bunu bir etüd edelim, nesi nasıl yapılmış, aracımızın gereklerini karşılamak için hangi şartlarda olmalı?

Bakın çok basit bir hikaye, kentin birinde bir tramvay hattında kesintilere karşı besleme yapmak için jeneratör kurulacak. Bunu kim kurar? Tabii ki işletmenin mühendisleri dimi? Elektrik mühendisleri, işte scada, elektronik, katener falan filan hepsinin uzmanlığı var. Oturulup kağıt üstünde bir hesap, "şu kadar tramvay aracı var bu kadar elektrik çekiyor, tamam baba buraya bir 10Kv jeneratör işimizi görür" (elektrik miktarını kafadan attım) Jeneratör alınır kurulur, test için çalıştırılır ama çalışmaz. Motor her start yaptığında pırrrrr diye stop etmektedir. Neden? Hadi bakalım varsa aramızda elektrik mühendisi cevaplasın. Bu benim fantazi ürünüm bir hikaye değil yaşanmış bir gerçektir ve ben mühendis olmadığım halde sorun hakkında doğru fikri yürüttüm, çünkü kuzenim sağolsun elektrik motorlarının çalışma prensibi ile ilgili bir şeyler anlatmıştı.

İşte maalesef bu sebeplerden dolayı biz elektrik motoru yapamıyor olabiliriz ya da yaptıklarımızda sorun çıkmasının nedeni aynı mantalite olabilir diye düşünüyorum. Yoksa yaparız, makine parkuru ve malzeme konusunda sıkıntısı olmayan bir ülkeyiz, daha öncede yazmıştım bizzat arkadaşımın firması var hızlı tren motorları için bakır kablo üretiyor, yani bu kaliteyi sağlayabiliyor. Malzeme anlamında kaliteyi sağlıyoruzda nerede hata yapıyoruz? Bir de şu var, ben o zaman bu konuyu öğrendiğimde bu kabloların Türkiye'de bir firma tarafından yht motorlarının sarımı için alındığını öğrenmiştim, bu haber ekseninde bakarsa yapabiliyor olmamız gerekmiyor mu?

Herhalde bizde bilgileri derlerken biraz aceleci ya da eksik kalıyoruz, o yüzden neyi yapıp yapamadığımızı herhalde tam çözemiyoruz, bir de işi yapanların dezenformasyonu var YAPTIK olayı hani.

[alabay]

Sen de eskiden evdeki sigortalarına tel falan takmaz mıydın?!