Ve gelelim deniz bölgesine, sizlerinde bildiği gibi 7 tüp denize batırılmış durumda ve bu tüplere karadan erişim Üsküdar da inşa edilmiş geçici erişim iskelesinden yapılıyor, burada ilk yapılan tüpe monte edilmiş bir şaft ve bu şaft ile iskele arasında erişimi sağlayan bir de döner vinç var, yani yürüyerek direkt olarak şafta gidemiyorsunuz, iskelenin ucunda bu vince çıkarak onun şafta birleşmesi ile bağlantı sağlanıyor.
İskeleden Şafta erişim sağlayan döner iskele
Üsküdar ve Sirkeci yönünde istasyon bölgelerini geçen TBM ler bu tüp tünellerin ağız bölgesine geldiklerinde kazı işlemini tamamlamış olacak ve kafa tabir ettiğimiz bölgede bulunan zırh/shield burada bırakılacak, geriye kalan parçalar sökülerek tünellerden geri çıkarılacak, yani TBM nin delici ucunda bulunan bu zırh bir tünel parçası görevi yapacak ilginç değil mi
Batırılmış olan 7 tüp arasındaki çelik panellerden 3 e kadar olanlar sökülmüş diğerlerinin de sökümü zamanla yapılacak halen tüpler arasında kapılar ile geçiş yapılabiliyor. Tüpler düzeltilmiş bir zemin üzerine oturtuluyor bu bölgeye ayrıca çok süratli şekilde donan özel bir karışım beton dökülüyor, bu karışım beton cüruflu çimento, deniz suyu ve Japonya’ da imal edilen özel bir selüloz ile imal ediliyor ve inşaat tekniği anlamında çok farklı, betonlarda genellikle ön görülen alt dayanım sınırı haricinde bu betonlarda bir de üst dayanım sınırına göre üretiliyor yani esneklik ve sertlik ile ilgili kesin kriterler var bu çoğunluk ile tüplerin herhangi bir yatay-dikey atılımına dayanabilmeyi amaçlıyor.
Bu betonlamanın dışında tüplerin çevresine her biri en az 2-3 ton ağırlında devasa kayalar yerleştirilecek, bunun amacı büyük tonajlı ve çapası tonlarca ağırlıkta bir geminin burada mecburi bir demir atma durumdan çapasının yapacağı taramanın tüplere çarpmasını engellemek, aynı zamanda gemilerin de herhangi bir batmada tüpe zarar vermesini engelleyebilir, bunun dışında zaten tüplerin üzeri yaklaşık 5 metrelik bir tabaka ile kapatılacak. Bu güne kadar bu çalışmalar bir ayak kırılması dışında ciddi hiçbir kaza yaşanmamış olması çok sevindirici, diğer taraftan tüp tünellerin inşaatı bitene kadar en büyük tehlike erişim şaftına gemi çarpması olarak açıklandı. Şaftın genişliği 3X8 metre ve birkaç bölümden oluşuyor bunlardan sadece birisi insan girişi diğerleri malzeme girişi için kullanılıyor
Zemine bir şeyler dökecek olan bir duba
Halen şaftın çevresinde özel imal edilmiş şamandıralar ile bağlı bir önleme sistemi var bu sistem 4000 tonluk ve 4 knot hızında bir gemiyi durdurabiliyor ama daha büyük gemilerde durduramayabilir. Bu durum için şaft özel olarak imal edilmiş, şaftın ilk bölümü tüp tünel sabit ikinci bölümü ise 14 metreden sonra monte edilmiş, bu teknik sayesinde herhangi bir çarpma anında şaft 14. Metreden kırılıyor, daha aşağıda imal edilmiş özel piston sistemi yanlış anlamadı isem 2 tonluk kapakları 4 saniye gibi bir sürede kapatabiliyor, yani Allah muhafaza bu tip bir durumda bütün sorumluluk şaft üzerinde 24 saat esası ile çalışan watchman lerde, bu gözcüler bir geminin çarpma olasılığı olduğu zaman bu kapakları kapatarak içerideki ekibe bilgi veriyorlar ve acil duruma geçiliyor. Ola ki çarpma gerçekleşti ve gözcülerde bir şekilde çarpmayı ön göremediler, sistem çarpma ile birlikte otomatik olarak aşağıdaki kapakları kapatıyor ve su girişini önlüyor, şaft haricinde bir bölgeden aşağıya sürekli olarak taze hava ve içme suyu ve iletişim girişi var ayrıca aşağıda 40 kişilik bir ekibe birkaç gün yetecek kadar yiyecek ve içecek mevcut, ayrıca tüpe de bir zarar gelmesi ihtimaline karşılık tüpün birisinde bir panik odası mevcut bu odaya toplanan ekip kurtarma ekibini beklemek durumdan, peki kurtarma nasıl yapılıyor? Bu odanın tavanında ikinci bir şaft için özel bir kapak mevcut, buraya getirilerek monte edilen ikinci bir şafttan sonra içeride bulunanlar bu kapağı açarak dışarı çıkabiliyorlar.
Kız kulesi ve bendeniz
Bugüne kadar boğaz zemininde 1.200.000 metreküp kazı gerçekleştirilmiş, kazıları bildiğiniz gibi Kanyu isimli Japon gemisi gerçekleştiriyor, kazı için en zor olay akıntı, boğazda üst akıntı Marmara denizine doğru ve çok şiddetli iken dipte akıntı Karadeniz yönünde ve daha az, fakat bu havaya göre değişebiliyor, bunun için deniz dibine özel sensörler bağlanmış ve sadece bu sensörlerden ölçüm alan bir tekne var bu ölçümler özel bir serverda derlenerek Japonya’ya gönderiliyor, Japonya’ daki merkez bu verileri Boğaz’ ın özel bir modellemesi üzerinde işleyerek %97 doğruluk ile olası akıntı hızlarını geri gönderiyor, yani akıntı şiddetini önceden tahmin edebiliyorlar. Bu konu ile ilgili ilk tüpte bir deneyim yaşanmış, tüpün Büyükada açıklarında testi yapıldıktan sonra getirmeden önce zemini kontrol etmek için tekrar robot indiriliyor ve görüyorlar ki bir gün önce tertemiz olan zemin önceki gün çıkan sert hava sonrasında bütün Marmara ve Boğazın şişeleri ve pisliği ile dolmuş durumda, Japon ekip hemen çalışmaları durdurarak dalgıçları dibe salıyorlar ve dalgıçlar ellerinde çöp poşetleri ile tek tek bütün çöpleri topluyorlar tüp bu işlem bitip zemin temiz denildikten sonra indiriliyor, bu da yapılan işe ne kadar önem verildiğinin (en azından Japonlar tarafından) en büyük kanıtıdır, umarım bu adamlar ile çalışan ekiplerimizdeki arkadaşlar iş disiplini, işini sevmek ve sahip çıkmak gibi erdemleri kazanırlar da ülkemizde gelecekte konusunda gerçekten uzman işini iş olsun diye değil doğru olsun diye yapan, yönetici, mühendis, tekniker, teknisyen ve işçilere kavuşur Amin.
Tüpler Tuzla’ da inşa edilen bir havuzda imal ediliyor, tüpler ile ilgili de detaylı bilgi verildi ama not almadığım için hatırımda çok fazla bir şey kalmadı, tüpler de tüm sistem gibi 100 yıl dayanım için inşa ediliyor, tüpler arasında sızdırmazlık amaçlı kullanılan özel bir lastik conta var, bu conta pistonlar birbirini çektiğinde aşırı bir sıkışma oranına sahip bu sayede tam sızdırmazlık sağlıyor, bilgi veren mühendis arkadaşımıza 100 yıl sonra sistemin güvenli bir şekilde devamı için bu contaların değiştirilmesi mümkünmü dür, soruma tabii ki tüplerin dışına beton dökerek gerekli korumayı sağladığımız için tüpün içinden contaları bakım ya da yenileme yapabilirsiniz, eğer bunu gerçekleştiremezseniz ikinci bir zırh inşa ederek tünel genişliği ve yüksekliğinden biraz alarak yine uzun yıllar kullanılacak duruma getirebilirsiniz dedi, her ikimizde yüz yıl sonra hayatta olmayacağımızı biliyorduk ama bu çalışma bizi mutlu ediyordu
Hakan Bey’ e buradan teşekkür ederim (diğer arkadaşlar kusura bakmasın isimlerini not almadım :S )
bari bu yazıyı da kendim ile kapatayım.
