ist-M.09 » İstanbul Metro Tarihçesi ve Projeler Üzerine Tartışmalar

Mehmet Kasım
Seyyah
Mesajlar: 4319
Kayıt: 09 Kas Cum, 2007 12:38

ist-M.09 » İstanbul Metro Tarihçesi ve Projeler Üzerine Tartışmalar

Mesaj gönderen Mehmet Kasım » 11 Ara Sal, 2007 17:56

Esattan alıntı:

1907 : Tramvay şebekesi işletme hakkı yapılan sözleşme ile 75 yıllığına-1993 yılına kadar uzatıldı.

Müthiş bir çalışma yapmışsın Esat.Tebrikler.
Şu madde dikatimi çekti.Tramvay İşletme hakkı.Bizim 1950'lerden tarihten sonra modern tramvay yapma çalışmalarımızda 1993 lü yıllara denk geliyor.

Acaba bu maddeden dolayı mı daha önce yapamadık.Yani 80'li yıllarda falan yapabilirdik.

Kullanıcı avatarı
Esat
Pir-i Seyyâh
Mesajlar: 18060
Kayıt: 17 Eyl Pzt, 2007 13:37

Mesaj gönderen Esat » 11 Ara Sal, 2007 19:20

İlginç bir noktaya temas etmişsin, açıkçası benimde dikkatimi çeken bir şeydi bu ama neden diye düşünmemiştim :roll: Bu belgelerin nerede ise tamamı Osmanlıca bunların çevirilerini yapan ya da yaptıran kişiyse Sayın Sertaç Kayserilioğlu, açıkçası bu belgelerin tamamında nelerden bahsettiği özel olarak Kaynak kitapta mevcut, ama dikkat edersen 1930 larda sanırım İnönü nün başlattığı (tarihim iyi değildir öyle biliyorum) millileştirme hareketi çerçevesinde önce ismi değiştirilen şirket daha sonra İETT bünyesine katılıyor, yani şirketin tüm hakları ile devri söz konusu bu durumda seninde dikkat çektiğin noktada tüm haklar İETT nin olsa gerek, 1950 ler ile birlikte yine yanılmıyorsam Prost planı sonrasında başlayan imar hareketi ile de şehrin boydan boya bulvarlar ile geçilmesi ve geniş meydanlar ile birleştirilmesi çalışmaları tramvayı vuruyor, bu söylenen sebep ama bana kalırsa başka bir sebep var, bu da o dönemin Amerikancı yaklaşımı, sokakları hızla doldurmaya başlayan Amerikan otomobilleri ve hala kapitülasyon mantığı ile ekonomimize saldıran Fransız Renault otobüslerin varlığı tramvayların sonunu hazırlıyor, seninde bildiğin gibi tramvay sonrasında elektrikli sistemi devam ettirebilmek için yapılan troleybüs sistemleri ise verimli olamıyorlar, ben İstanbul da troleybüslerin son demlerini hatırlıyorum ve tamamen otobüslere geçişide, dediğim gibi bence sebepler çok başka ama ilginçtirki tarihler nerede ise denk, tevafuk olsa gerek :) Allah' ın hikmeti diyelim ne diyelim, bak sözleşme yaptınız sizi akdinize uydurdum şimdi yürüyün ya kulum demiş ama bizim yürümemiz kısa sürmüş :) (bu nasıl açıklama yaaa) aslında daha detaylı bir takım tarihleride ekleyebilirim, aşağıdaki linkte yer alan dökümanı incelersen hatların ne zaman açılıp kapandığı ile ilgili de bir çalışmam var, bu çalışmayı aynı tasarım ile modernize etmeyi düşünüyorum, bakalım bir fırsat bulmak lazım.

1872-1966 Tramvay Hatları

Mehmet Kasım
Seyyah
Mesajlar: 4319
Kayıt: 09 Kas Cum, 2007 12:38

Mesaj gönderen Mehmet Kasım » 12 Ara Çrş, 2007 12:32

Tramvayların raylarının sökülüp geniş bulvarlar yapılması karayolu lobisinin etkisiyle olduğu kesin.Marshall Yardımına atıfta bulunmak lazım.Ama insaflı bir kişi tramvaya dokunmadan da otomobil satabileceğini düşünebilir.

Bunlar kapitalizmin getirdikleri.

Kullanıcı avatarı
alabay
Evliya Çelebi
Mesajlar: 5555
Kayıt: 21 Eyl Cum, 2007 12:12

Mesaj gönderen alabay » 08 Şub Cum, 2008 13:57

Bizim İKİ metro/tarih başlığımız var, şunları bölebilirim, ama eklemesini bulamadım, Esat? :-)

Evet arkadaşlar, bu sefer benden eski bir metro tasarım plânı, 80'lerden kalma ...

Resim

B. Alabay

Kullanıcı avatarı
Esat
Pir-i Seyyâh
Mesajlar: 18060
Kayıt: 17 Eyl Pzt, 2007 13:37

Mesaj gönderen Esat » 08 Şub Cum, 2008 14:27

Şaşkınlığımı mail ile de belirtmiştim ama buradan da yazmazsam içim rahat etmez, yani bu harita olsa olsa bende olur ama nereden çıktı, bence sende nereden çıktığını kimseye duyurma derim :) Çok güzel bir çalışma, tahminimce 80' lerin sonunda Ulaşım A.Ş. nin kurulması yıllarında ya da öncesinde yapılmış bir planlama çünkü sağ üst köşede İstanbul Ulaşım A.Ş. nin eski logosu görülüyor, hat ise benim her zaman iddia ettiğim ama başka yerlerde çok bilenlerin yok öyle bir hat hiçbir zaman planlanmadı dediği Atışalanı üzerinden giden metro hattı burada rahatlıkla görülüyor, oh be en sonunda belgelendi işte, :) :D bu plan daha sonra değiştirilerek Bakırköy yönüne uzatıldı diğer görünen mavi hat ve kuzeye İkitelli ye giden hat ise bizzat bir Belediye Başkanı tarafından artık burayı yıkıp istimlak yapmak için 1. ordu gerekli dediği abuk subuk saçma sapan yerleşim yerleri haline gelen bölgeler, bugünde bu yerleşimler nedeni ile metro hattı yer altına alınmak durumunda kaldı, projeler çöpe gitti, 3-5 katı maliyet çıktı bir de üstüne üstlük buraya gelip ev kuranlar evi yıkılacak diye Başakşehirden ev sahibi oldu, iyi yatırım be. (İstanbulun kerizi esat mış)

Kullanıcı avatarı
alabay
Evliya Çelebi
Mesajlar: 5555
Kayıt: 21 Eyl Cum, 2007 12:12

Mesaj gönderen alabay » 08 Şub Cum, 2008 15:01

Görüyoruz ki, bir zamanlar ciddî bir plânlama vardı ortada. Bu harita 20 senedir elimde, nedense hiç aklıma gelmedi :-)
Böylece, eski Tünel'i bir yana bırakırsak, şöyle bir metro ağ (!) sistemi düşünülmüş:

Ana arterler olarak:

M1 Yenikapı - Atışalanı - Halkalı
M2 Şişli - Atışalanı - Ataköy
M3 Yenikapı - Karaköy - Şişli

Ek hatlar olarak:

M4 Ataköy - Atatürk Havalimı
M5 Halkalı - Olimpiyat Köyü

Tüm bunlara ilâve banliyö hatlarımız da önemli. Halkalı - Ataköy - Yenikapı Avrupa hattımızla bağlanıyor. Asya hattımız ve tasarımları ne yazık ki bu plânda gösterilmiyor.

Halkalı - Ataköy - Yenikapı - Atışalanı - Şişli odak noktaları oluyor. Ataköy ve Yenikapı (ve herhalde de Eminönü veya Karaköy) İDO odak noktaları olarak bu sisteme dahil.

Bugünün plânlarında bazı hatlar ve düşünceler kalmış, yaşayabilmiş, ama yine de o bizim "gezen" yılan hat gibi kör plânlamalar yoktu bir zamanlar.

B. Alabay

ahmettekin
Aylık Paso
Mesajlar: 102
Kayıt: 21 Ara Cum, 2007 19:04

Mesaj gönderen ahmettekin » 08 Şub Cum, 2008 15:15

Açıkçası yabancıların onlarca yıldır bizim metro yapmamızı engellediğini düşünmüyorum. Karayolu için otomobil satın alıyorsak, raylı sistemlerimiz için de, ray, tren, elektromanyetik sistemler satın alıyoruz. Raylı sistemlerimiz eskiden beri yapılsaydı sürekli onlardan alışveriş yapacak, yine onları zenginleştirecektik. Hala kendi otomobilimizi bile üretemedik, raylı sistem için de onlara muhtaç olacaktır. Türkiye'de raylı sistemlerin gelişmemiş olmasının baş sebebi hükümetler ve halktır.

Bu haritada hiç Anadolu Yakası gösterilmemiş ama mutlaka buraya da metro düşünülmüştür. Bilgisi olan var mı?

Kullanıcı avatarı
Esat
Pir-i Seyyâh
Mesajlar: 18060
Kayıt: 17 Eyl Pzt, 2007 13:37

Mesaj gönderen Esat » 08 Şub Cum, 2008 15:38

Açıkçası yabancıların onlarca yıldır bizim metro yapmamızı engellediğini düşünmüyorum. Karayolu için otomobil satın alıyorsak, raylı sistemlerimiz için de, ray, tren, elektromanyetik sistemler satın alıyoruz. Raylı sistemlerimiz eskiden beri yapılsaydı sürekli onlardan alışveriş yapacak, yine onları zenginleştirecektik. Hala kendi otomobilimizi bile üretemedik, raylı sistem için de onlara muhtaç olacaktır. Türkiye'de raylı sistemlerin gelişmemiş olmasının baş sebebi hükümetler ve halktır.

Bu haritada hiç Anadolu Yakası gösterilmemiş ama mutlaka buraya da metro düşünülmüştür. Bilgisi olan var mı?
Aslında tam olarak anlayamadım desem yeridir, eğer engelledi iseler neden, yani engellemeseler zaten yine alımı onlardan yapacaktık? Ama bir şekilde yerli sanayiimiz gelişirdi diye düşünüyorsanız haklı olabilirsiniz bunu size bir kaç örnek ile açıklayacağım.

İstanbul da metronun tarihi sizlerinde bildiği üzere aslında çok eski ve Londra, Paris gibi şehirler ile yaşıt, o dönemde Tramvay hatlarının bu kadar yoğun kullanıldığı Berlin ve Viyana gibi şehirler ile birlikte her zaman ilk 5 arasında yer almışız, ilk metro denemesi ise o dönemde buharlı piston sistemi ile çalışan bir düzenek olan ve funiküler sistem uygulaması olan Tünel hattı ile yapılmış bunun mukabilinde özellikle Fransız yatırımcılar tarafından metro inşaa ve işletme teklifleri ile de gelinmiş, o zamanlarda yap-işlet şeklinde bir mukavele tarzı var, ama bu teklifler hayata geçememiş çünkü Dersaadet Tramvay Şirketi dönemin zengin gayrimüslimlerinin elinde ve bu kişiler ekonomik güçleri ile yönetime etki ediyorlar ve bu yönetimsel sorunlar nedeni ile imtiyaz hakları mahkemeleri nedeni ile bir çalışmaya da bir türlü başlanamıyor, hatta sevgili Rıfat Behar' ın elindeki bir haritada şu an yapılmaya çalışılan Taksim-Yenikapı bağlantısının Karaköy üzerinden geçerek Taksim' e çıkan bir şekilde projesi dahi vardı, yani aslında bugünkü hat daha o yıllarda düşünülmüş, keşke yapılsa idi şimdi tarih tarih diye bağıranların yüzünden bitmeyen metro yerine nerede ise 100 yıllık bir metromuz olurdu. Bir diğer sebepte o dönemde İstanbul' a alınan gemilerin şehzadenin ortak olduğu bir firmaya ait olması ve bu sebeple sahile yakın demiryollarının gelişiminin engellenmesi, tramvayların köprüden geçişine uzun yıllar engel olunması, sonrasında ise malum Fransızların metro almadınız alın size otobüs diye piyasaya girmeleri falan filan yani şimdi ne isek o zaman da o imişiz :)

Anadolu yakası için planlamaya gelince yukarıda bir yerlerde Anadolu yakası banliyö hattının ne kadar eski olduğunu görüyoruz dolayısı ile lokal bile olsa belki de böyle bir planlama yapılmıştır ama arşivleri kütüphaneleri çok kurcalamak lazım bunun için belki bir şeyler çıkar, diğer taraftan İstanbul İmar ve Ulaşım planlarında hiçbir zaman böylesi bir büyüme öngörülmemiş şehir için düşünülen nüfus büyümesi ve gelişimi hep yanıltıcı olmuş, dolayısı ile belkide Anadolu yakasına böylesi bir gelişim öngörülmediği için planlamada yapılmamış olabilir.

Gelelim Avrupa' nın engellemesine, engellemişte olabilir olmayabilirde diyerek olabildiğince siyasi bir yuvarlak laf edeyim önce :) ama bugün bir tren üretmek ne demek bunu bilelim derim. Bir tren üretmek özellikle modern sistemler için telif hakları ve kanunlar ile korunan mevcut sistemleri kopyalamak kimsenin cesaret edeceği bir iş değil, herhangi birinin yaptığı bir şeyi alıp yaptığınız trende kullandığını tespit edildiğinde zaten vay halinize, o zaman ne yapmanız gerekiyor, içinde kullandığınız otomasyon yazılımları, otomasyon sistem bütünü, boji, motor, kuplaja varana kadar ya kendiniz sıfırdan üreteceksiniz, ya da bu üreticilerden biri ile lisans anlaşması yapacaksınız (kaç milyon YTL??) ya da ortak olacaksınız :) evet piyasayı işte böyle kilitlemişler, vagon üretiyoruz doğru ama tahriksiz bojili bir vagon ile, kendinden motorlu tam otomatik metro sistemlerini bir tutmayalım, tabii ki bunu üretecek Ar-Ge ve mühendisliğe ya da iş gücüne sahibiz ama sıfırdan üretmenin fizibl olmayacağı ya da ne kadar uzun süreceği de malum, bu konu ile ilgili sanırım TÜVASAŞ Genel Müdürü de bir kaç kelam etmişti geçmişte. Dolayısı ile üretim yapmamızın önünde en büyük engel bu ama ortalıklık ile bir takım çözümler üretilebilir nitekim Rottem ile böyle anlaşıldı. Diğer taraftan Bombardier daha önce başka yerde ürettiği bir tamponun Türkiye' de Türk bir firma tarafından hatasız üretildiğini görünce ne yaptı sizce? Ben söyleyeyim bu adam ile anlaşma yaptı :) Yani fasoncuyu kendisine bağladı ve benim için üret dedi, işte bu ticarettir bunu yapamıyorsanız adamları niye suçluyoruz?

Çalışan tramvayları çöpe atarak troleybüsleri denizin içine atarak ne kazandık, bizim bize yaptığımız bize kimse yapmamıştır, düşünüyorum da herhalde 950 lerde yaşasa idim o rayları sökülürken görünce kahrımdan ölürdüm.

Kullanıcı avatarı
alabay
Evliya Çelebi
Mesajlar: 5555
Kayıt: 21 Eyl Cum, 2007 12:12

Mesaj gönderen alabay » 08 Şub Cum, 2008 16:27

Kendimizi sakın (!) "yabancılar şöle böle" diye uyutmayalım! Hiç bir hıristiyan ülkesinin ekonomide iş gayrihristim milletin elinde olur diye bocalamasını gördünüz mü? Eh ... eskideni düşünelim, bugünün Arap dünyasına bakalım, susalım.

Metro konusunda bizim elimizden gelemeyeni başkası bize seve seve satardı. Ama bir de şu var ... "dönyanıng elk sualtüü" diye övündüğümüz zaman sorarım, ne o, metro veya viyadüklü tren mi yapamıyorduk? Ha? 130 sene evvel dünyada harıl harıl metro sistemleri yoktu henüz, "onlar" na başladıysa, "biz" de başlıyabilirdik.

Evet, Asya yakası tren konusuna kısaca şunu yazayım: unutulmamalı ki, bir zamanlar o taraftaki banliyö hattın bir eki vardı, Fenerbahçe'ye giderdi. Yani çok hafif şebekeleşme düşünülmüş, ama kopmuş, gitmiş. Sanırım, biraz gayret edilseydi, Üsküdar, Kadıköy, Kısıklı üçgeninde de metro veya tren projeleri gelişirdi, nitekim tramvay şebekesi vardı, hem de nasıl! O tramvayların rayları söküldükten sonra Kuzguncuk ve İcadiye taraflarında sokak lâmbası direği olarak kullanıldı (kültürsüzlüge bak yani!). Bilmiyorum bugün hâlen var mı, ama Çifteçınar'ın üstteki rondel meydana çıktığı yerde ve meselâ Altın Babası'nda ve Koru'ya doğru duruyorlardı ... biz şimdi bu sayfada tarihi yazıp koruyoruz!

B. Alabay

Kullanıcı avatarı
Esat
Pir-i Seyyâh
Mesajlar: 18060
Kayıt: 17 Eyl Pzt, 2007 13:37

Mesaj gönderen Esat » 08 Şub Cum, 2008 16:33

Yaa Başar o direklerden bir kaçını söküp evinizin bahçesine atsaydınız ya, ya da o canım tramvay durağı saatlerini, ne güzel şeyler onlar şimdi nerede, istasyon denilen şeylere bir baksanıza paslanmaz sacı kaynat at üstüne pleksiyi al sana istasyon fazla bile be!! Hiç düşünememişsin gerçi atsaydın ne olcaktı götüremediniz oralara götürsende emin ol oradaki evinde yüzlerce ziyaretçi gelirdi o bir tramvay durağı saatini görmeye :(

Mehmet Kasım
Seyyah
Mesajlar: 4319
Kayıt: 09 Kas Cum, 2007 12:38

Mesaj gönderen Mehmet Kasım » 11 Şub Pzt, 2008 16:09

Konuştuklarımızın belgelenmesi çok iyi oldu. Dalan Aksaray metrosunun temelini atınca İkitelli'ye kadar yaparım diye niyetlenmişti. Esenler'e kadar olanına başlayabildi. Sözen "aptallık zirvesi" anlayışı ile Esenlere gelen hattı 90 derece güneye çevirerek Merter'e uzattı. Embesilliğin zirvesi.

Merter'den Aksaray'a gitmek için Otogar'ı dolanmaya üşenenler karayolunu tercih ediyor ve metro 20. senesine yaklaşırken istenilen seviyede yolcu taşıyamıyor. Belde otobüsleri iç kısıma giremediği halde.

Madem Merter,İncirli,e5 bölgesinin çok seviyorsun iyi oy alıyorsun. Ayrı bir hat olarak yapsaydın ya. Kopuk kopuk olmasaydı.

2.Konu:

Taksim-Yenikapı hattı taa o zamanlar düşünülmüş. Sözenden sonra gelen Tayyip düzeni bozmuyor.

Kullanıcı avatarı
Esat
Pir-i Seyyâh
Mesajlar: 18060
Kayıt: 17 Eyl Pzt, 2007 13:37

Mesaj gönderen Esat » 12 Mar Çrş, 2008 10:04

Konumuzu İstanbul Metrosunun tarihçesi içerisinde tutalım, işte Taksim-4.Levent metro hattının açılışından bir kare, Başbakan Sayın Recep Tayyip Erdoğan, dönemin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Sayın Ali Müfit Gürtuna ve bu hattın temelini atan eski İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Sayın Nurettin Sözen kürsüde el ele İstanbulluları selamlıyorlar. Yanlış hatırlamıyor isem bu görüntü Tayyip Bey cezaevine girmeden önce deneme seferleri için açılış yapılmıştı ve orada çekilmişti :) geçmiş gün hatırlamakta zorlanıyorum artık ihtiyarladım mı ne :)

Resim

Cevapla

“Metro Hatları Genel Konular” sayfasına dön