Almanyadaki sistem:
Autobahn: otoban/otoyol. Simgesi A. A1, A2, A81, vs
Hızı belirten levha yoksa (!) hız serbest. Ben şahsen genelde 130140 km/h arası rahatım, ama sollarken veya acele işlerde 160180 km/h da gerekebiliyor. En sağ şeritte kamyonlar gider. Eski yollarda sadece iki şerit olduğundan, bazen kamyon kamyonu sollayamaz. Kamyonlar pazar günleri genelde bu yollara çıkamaz, yasak. Akşam saatleri için de bir kural olabilir, onu şimdi bilmiyorum. Normalde her yönde 3 şerit olur/istenir. 5/6 şeritli kısımlar da var, bilhassa birleşme noktalarında. Yollar otomobiller için ücretsiz, kamyonlar için ücretli. Ama gişe falan yok, kamyonların içinde bir telsiz aleti var, onunla hesaplanıyor. Eskiden asgari hız 130 km/h idi, o kalktı galiba. Kamyonlar azami 80 km/h yapabilir (kanunen).
Bundesstraße: federal karayolu. Simgesi B. B3, B31, B7, vs
Hızı belirten levha yoksa azami hız 100 km/h. İki yön arası otobandaki gibi tamamen ayrıysa (!) hız 120 km/h olur, ama genelde levhalıdır.
Landstraße: eyalet karayolu. Simgesi L. L345, L500, vs
Yukarıdaki gibi, ama federal devlet yolu değil, eyalet devlet yolu. Ayrıca bölük olmadığından azami hızı 100 km/h. Bölük=duble.
Kreisstraße: il yolu. Simgesi K. K4567, K7658, vs
İlin ve ilçenin içindeki normal yol. Bazı caddeler, bilhassa anacaddeler de K yolu olabilir. Köy, kasaba, kentten geçen bazı yollarda, özel durumlarda 70 km/h olur, genelde ikâmetgâh yerlerde 50 km/h.
Straße: sokak/cadde. Simgesi yok galiba.
Bir belediyeye ait cadde ve sokak. Genelde ikâmetgâh transit yollarda 50 km/h ve ikâmetgâh bölgeleri ile okul etrafları 30 km/h. Bazı özel yerlerde ve durumlarda 20 km/h (sakinleştirilmiş bölgeler). Oyun sokaklarında yaya, çocuk ve araç eşit haklara sahiptir, ondan dolayı sadece gaz vermeden 7 km/h müsaadeli.
Almanya federal bir devlet. Almanya Cumhuriyeti diye bir ülke. 16 tane de eyaleti var. Bu eyaletler bölge değil, kendilerine has »ülkeler«. Bu ülkeler birleşik ve böylece uluslar birliği kurmuş hâldeler. Berlin, Bremen ve Hamburg kent devletleri. Bremen kentten başka alanlara da sahip. Bavyera, Thüringen ve galiba da Saksyonya Hür Eyaletler, yani daha da kendilerine has ülkeler (Freistaat). Her eyaletin kendi kanunları ve anayasaları var. »Almanya Birleşik Devletleri«, yani Federal Almanyanın da federal kanunları ve bir ana anayasası var. Buna göre kanunlar hem federal hükümet, hem eyalet hükümetiyle ilgili. Bazı şeyler federal seviyede, bazıleri eyalet seviyesinde.
Bazı eyaletler artık Almanyaya ait değiller, bir kısmı Avusturya. Avusturya da Almanyanın çok benzeri. Almanyanın ve Avusturyanın birleşmeleri ikinci dünya harbinden beri yasak. Avusturyaya değil de Almanyaya bağalacak bir eyalet vardı, Avusturyaya bağlandı (hangisiydi unuttum şimdi). Şu an oturduğum bölge eskiden Avusturya idi, şimdi ise Almanya. Kültür ve dil açısından Avusturyanın büyük bir kısmı ve Bavyera akraba. Almanyadan kopartılmış bazı bölgeler var (vs, vs), Avusturyadan kopartılmış bir eyalet kısmı da İtalyada. Neyse, ben cadde sokak sistemini anlatmak için bu kadar açtım
Kanunî durumlar ne zaman önemli? Birincisi otobanda gezen polis hangi eyaletin polisi? Eyalet polisi var, artı federal polis var (meselâ demiryolları için genelde federal polis sorumludur). İkincisi cadde sokak kime ait? Meselâ bir kentten geçen bir cadde aynı anda bir K caddesi ise, o kent oraya öyle istediği gibi hop diye durak yapamaz! Müsaadesi olması gerek. Çünkü o cadde il caddesi, kent caddesi değil. Sorumluluklar çok önemli.
He, bir cadde tipi daha var, onu unuttum, o ise bir işletme tarzı: Autostraße. Yani tam tercümesi otoyol. Otoban değil de otoyol. Genelde B tipi eyalet yollarında yapılır ve harf simgesi yok, ama ortasında beyaz bir arama gösteren mavi bir levhadır. Bu da ya 100 km/h, ya 120 km/h, ya da 130 km/h müsaade demektir, levhaya göre. En önemlisi, asgari hızın 60 km/h olması. Bu yüzden küçük motosiklet, bisiklet veya traktör giremez (otobana da giremediği gibi).
Evet
Avrupada ülkeler bu konuda birbirlerine benzer, ama farkları var tabiîki. Genelde bir çok ülke blok ulus değil, ya federe, ya da benzer. İsviçre de öyle (kantonlar), Birleşik Krallık da (işte sırf İngiltere değil). Fransa blok. Ona göre ülkelerin bazı farklı simgeleri var, İsviçre federal yola ulusal yol der, o yüzden B yerine N yazar. Almanyada da eskiden R denirdi, imparatorluk yolu (Reichsstraße). İngiliz M motorway durumu şu açıdan ilginç ki, aslında hakiki »otoban« çok az var. Buradaki B sistemi gibi bir çok »hafif« otoban var, ama tam otoban az. O yüzden bir çok M yolunda dolambaçlı yol mümkün. Ama İngiliz otomobil sürme kültürü de çok farklı, çok medenî bence. En medeniyetsizi Belçikada
eskiden ehliyet yoktu çünkü (!).