Bence de 30 dakika normal. Kırsal bölge otobüs arası yahu. Ama 10 dakika?
Abi,
Belki Cuma ve Pazar akşamları, trenler birkaç saat boyunca 15'er dakika arayla hareket edebilir, ama abartıp da saatler ve günler boyunca bunu yapmak bence gereksiz. O nedenle, yarım saatte bir düzenli sefer yapılmasının yeterli olacağını düşünüyorum..
Öncelikle, otobüslere bakalım. Ankara-İstanbul arasında sefer yapan firmalar arasında, Varan, Ulusoy, Kâmil Koç, Pamukkale, Metro, saatte bir (hatta Cuma ve Pazar akşamları yarımşar saatte bir) sefer yapan firmalar olarak benim ilk çırpıda sayabildiklerim. Varan ve Ulusoy'un sahibi aynı, ama iki ayrı marka altında toplamda yarımşar saat arayla olacak şekilde sefer yapıyorlar. Şu anda Kâmil Koç'un sayfasına bakıyorum, bu akşam Dudullu'dan Ankara'ya kalkan otobüslerin saatleri: 23:30, 23:59, 00:35, 00:58, 01:00, 01:05, 01:30. Yani sadece Kâmil Koç bu iki saat içinde 7 otobüs kaldırıyor ve toplam 307 koltuk (kimisi 2+1, kimisi 2+2 düzeninde) arz ediyor.
Bunlar haricinde, İstanbul ile Anadolu arasında giden firmalar da Ankara'ya yolcu taşıyor. Örneğin, Konya firması olan Özkaymak bile yolunun üstü olmamasına rağmen Ankara-İstanbul arasında günde karşılıklı ikişer sefer yapıyor. İstanbul'dan Ankara'nın doğusuna ve güneyine giden pek çok firma da bu iki kent arasında yolcu taşıyor.
Otobüs firmalarının tamamının her saat boyunca yoğunluğa göre toplam 600-1.200 arası koltuğu Ankara-İstanbul arasında tek yönlü olarak sefere koyduğunu düşünebiliriz.
Ayrıca, THY'nin Ankara-İstanbul arasında saat başı ve hatta Sabiha Gökçen seferlerini eklediğimizde bazen yarım saatte bir 200 koltuğu arz ettiğini ve ayrıca özel havayollarının seferlerini eklediğimizde, havayolu şirketlerinin saatte toplam 300-600 koltuğu sefere sunduğunu düşünebiliriz.
Trenlerin otobüslerden %60 (360-720 yolcu) ve uçaklardan %50 (150-300 yolcu) pay çalacağını hedeflersek, toplam 510-1.020 arası saatlik talep olacağını öngörebiliriz.
Bir de trenin rahatlığı sayesinde normalde yolculuk talebi olmadığı hâlde yolculuk edebilecek kitle ile normalde otomobiliyle seyahat edenlerden trenleri tercih edecek yeni bir pazar oluşturulabilir. Bu pazarın da yoğunluk durumuna göre saatte 100-200 arası olacağını öngörürsek, trenlerin toplam talebinin 610-1.220 arası olabileceğini hesaplayabiliriz.
Yukarıdaki hesap, İstanbul-Ankara arası talebi içeriyor. İşin içine Eskişehir, İzmit, Adapazarı, Bilecik talebini de normal ve yoğun saatler için 200-400 aralığında tahmin ederek İstanbul-Ankara yolculuk talebine eklediğimizde, İstanbul-Ankara arasındaki tüm yerleşim yerlerindeki demiryolu yolculuk talebinin saatte 810-1.620 arasında olabileceği sonucuna varırız.
Bir tren seti sanırım 409 yolcu alıyor. (Gerçi
https://hizlitren.tcdd.gov.tr/home/detail/?id=10 sayfasında 419 demiş, ama iki adet tekerlekli sandalye yerini ve satıldığını zannetmediğim kafeterya koltuklarını saymıyorum.)
Bu durumda, trene yönelik saatlik talebin gerçekten yukarıda hesapladığımız gibi 810-1.620 arasında olması durumunda, saatte 2-4 tren yeterli olacaktır. Yani normal saatlerde 30 dakikada bir, sıkışık saatlerde ise 15 dakikada bir sefer yapılması rahat rahat yetecektir.
Tabii bu bahsettiğim aralık, Ankara-İstanbul seferleri için tek yönlü sefer sıklığı. Bu seferlerin bazıları hiç durmadan Ankara-İstanbul arasında gidip gelecek, bazısı sadece Eskişehir'de duracak, bazısı Gebze, İzmit ve Arifiye'de de duracak, bazısı ise Bozüyük, Bilecik, Polatlı'da da duracak. Bazısı Ankara'da son durak yapacak, bazısı ise Sivas'a, Kayseri'ye, Samsun'a, Erzincan'a, Erzurum'a devam edecek. (Tıpkı otobüsler gibi; nasıl İstanbul-Sivas otobüsü İstanbul-Ankara yolcusunu taşıyorsa, İstanbul-Sivas treni de taşıyacak..)
Neyse, uzun lafın kısası, elimde Ulaştırma Bakanı gibi bir veri seti yok, ama ben bazı varsayımlarla yukarıdaki hesabı yapıyorum ve bayram seyran ya da okulların açılması kapanması gibi özel günler haricinde, normal ve sıkışık (Cuma ve Pazar akşamları) tarife için gerekli tren sayısını 2-4 set/saat olarak hesaplıyorum..